Wat kun je doen tegen HPV?

Je kunt jezelf op drie manieren tegen HPV beschermen: door je te vaccineren, ook op latere leeftijd, een condoom te gebruiken tijdens seks en deel te nemen aan het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker.1
Meer informatie over HPV
peniskanker hpv

1. Vaccinatie

HPV komt veel voor in Nederland. Daarom kunnen jongens en meisjes van 10 jaar zich kosteloos vaccineren via het Rijksvaccinatieprogramma.

Maar ook iedereen boven de 18 jaar kan zich buiten dit programma op eigen kosten alsnog laten vaccineren.1,2

HPV-vaccins overzicht (RIVM)
60% kans dat je tijdens seks met een besmet persoon wordt geïnfecteerd met HPV.2
Heeft vaccineren op latere leeftijd nog nut?

Iedereen loopt levenslang risico om besmet te raken met HPV. Het risico neemt o.a. toe naarmate je seks hebt met verschillende partners, maar je kunt ook geïnfecteerd raken door een vaste partner. Zelfs als je al eerder HPV hebt gehad, heb je kans om opnieuw geïnfecteerd te worden met een nieuw- of hetzelfde HPV-type.3,5

Vaccineren op latere leeftijd, wanneer je seksueel actief bent of al een HPV-infectie hebt doorgemaakt, is nog steeds zinvol. Het is namelijk onwaarschijnlijk dat alle HPV-typen al een keer opgelopen zijn. Daarnaast kan vaccinatie bescherming bieden tegen de andere HPV-typen in het vaccin.4

Hoe werkt dit?
Je kunt een HPV-vaccinatie buiten het Rijksvaccinatieprogramma alleen op recept krijgen. Je kunt contact opnemen met je huisarts, de GGD, een vaccinatiecentrum of privékliniek. Bij de huisarts moet je eerst het vaccin kopen bij de apotheek en daarna door je huisarts laten toedienen. Bij de GGD, vaccinatiecentrum of privé kliniek hebben ze de vaccins meestal direct klaarliggen.

Wil je meer informatie of met hen in contact komen? Kijk dan op de ‘Bescherm Jezelf’ pagina.

Wat zijn de kosten?
De kosten voor één HPV vaccin zijn vanaf 120 euro.* Je hebt 2 of 3 prikken nodig afhankelijk van je gezondheidsstatus.6
*Exclusief aflever- en toedieningskosten (afhankelijk van aanbieder)

Er bestaan veel verschillende typen van HPV. Sommige kunnen bepaalde vormen van kanker veroorzaken en andere genitale wratten. Er zijn in Nederland twee verschillende vaccins beschikbaar. De HPV-vaccins beschermen tegen de specifieke typen HPV die in het vaccin zitten. Beide vaccins beschermen ten minste tegen anus-, baarmoeder-, vagina- en vulvakanker. Ze zijn rond 90% effectief tegen HPV-typen waartegen het vaccin beschermt.1
Zoals elk geneesmiddel kan ook een vaccin bijwerkingen hebben, al krijgt niet iedereen daarmee te maken. Je kunt op de prikplek last krijgen van pijn, jeuk, rode huid of zwelling. Ook kun je klachten krijgen zoals hoofdpijn, koorts, duizeligheid, vermoeidheid of misselijkheid. Deze bijwerkingen zijn meestal mild en gaan vanzelf over.6

Zowel jongens als meisjes die 10 jaar worden ontvangen een oproep voor een kosteloze vaccinatie in het Rijksvaccinatie-programma. Sinds 2022 adviseert de Gezondheidsraad om ook jongens te vaccineren, omdat ook zij HPV kunnen krijgen én overdragen.

Hoe werkt het?
Je krijgt een uitnodiging per post om de vaccinatie te halen. Het kosteloze vaccin in het Rijksvaccinatieprogramma bestaat uit twee inentingen waar een half jaar tussen zit. De vaccinaties worden gegeven door de GGD of een Centrum voor Jeugd en Gezin, afhankelijk van je regio.2

Wil je je als ouder ook beschermen?
Dat kan. Iedereen kan zich buiten het programma op eigen kosten laten vaccineren.

2. Testen of Screenen op HPV

Hoe werkt dit?

Als vrouw ontvang je per post een oproep. Het uitstrijkje wordt meestal gemaakt bij de huisartsenpraktijk, vaak door de doktersassistente. Dit duurt ongeveer 10 minuten.

Val je buiten het programma?

Dan kun je alsnog op eigen initiatief een zelftest doen of een uitstrijkje laten maken.

Mannen kunnen zich niet standaard laten testen of screenen op HPV. Vrouwen hebben deze mogelijkheid wel. Vrouwen tussen de 30 en 60 jaar worden elke 5 tot 10 jaar uitgenodigd voor een bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker. Via dit programma kan een voorstadium van baarmoederhalskanker vroeg worden ontdekt door een uitstrijkje of zelftest. Door er vroeg bij te zijn kunnen voorstadia van baarmoederhalskanker meestal goed worden behandeld.7

3. Condooms

Een condoom gebruiken tijdens de seks verkleint de kans op een HPV-besmetting, maar beschermt niet volledig. Het virus is heel besmettelijk en kan al overgedragen worden als je in contact komt met de huid rondom de geslachtsdelen van iemand die het virus bij zich draagt. Ook kun je genitale wratten oplopen door dezelfde handdoek te gebruiken als iemand met een HPV-besmetting.1,8

Referenties

  1. RIVM, HPV , geraadpleegd aug 2023
  2. RIVM, Rijksvaccinatieprogramma HPV, geraadpleegd aug 2023
  3. Gezondheidsraad, Vaccinatie tegen HPV, jun 2019
  4. LCI, Richtlijn HPV vaccinatie, aug 2023
  5. KFW, HPV: wat is het virus, geraadpleegd aug 2023
  6. Farmacotherapeutisch Kompas, HPV, geraadpleegd aug 2023
  7. Bevolkingsonderzoek Nederland, Bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker, geraadpleegd aug 2023
  8. RIVM, Genitale wratten, geraadpleed aug 2023