Misschien heb je al eerder van het virus gehoord. Zowel vrouwen als mannen komen eens in hun leven in aanraking met dit virus. 1 Maar wat is HPV precies en hoe vaak komt het voor? Antwoord op deze en andere vragen vind je hieronder:
De afkorting van het hpv virus staat voor humaan papillomavirus. 80-90% van de mensen raakt eens in zijn of haar leven besmet. Meestal ruimt je lichaam het virus binnen 2 jaar op. Wanneer dit niet zo is, kan een infectie met dit virus kanker aan de anus, baarmoederhals (cervix), mond-/keel, penis, vagina en vulva veroorzaken. Het kan ook genitale wratten of wratten op de stembanden of in de luchtwegen (larynx of trachea papillomen) veroorzaken.1,2,4
Bron: Gezondheidsraad, Vaccinatie tegen HPV, geraadpleegd dec 2021
Figuur 1. Incidentie is specifiek voor mannen (penis) en vrouwen (vulva, vagina, cervix ofwel baarmoederhals). Incidentie van mondholte-, keelholte- en anuskanker geldt voor beide geslachten.
HPV wordt meestal overgedragen via seksueel contact. Je kunt een HPV besmetting oplopen tijdens vaginale, anale of orale seks, maar ook door huid-op-huid contact tijdens seks. Het virus is zeer besmettelijk. Je kunt het zelfs oplopen door een handdoek met iemand te delen. Van de 100 mensen raakt zo’n 80 tot 90 eens in zijn of haar leven besmet.2,3,4
Sommige mensen hebben een grotere kans dat het lichaam het virus niet opruimt. Voor wie of wanneer geldt dit precies? Lees meer in de Meestgestelde vragen.
Bron: HPV Centre, HPV Fact Sheet 2021, geraadpleegd dec 2021
Figuur 2. Aantal mannen en vrouwen in Nederland dat een HPV-gerelateerde kanker oploopt per 100.000 mensen (schatting in 2021)
In de meeste gevallen merk je niets van een besmetting met het virus. Bij vrouwen én mannen kan het verschillende soorten kankers veroorzaken. Het kan ook genitale wratten, wratten op de stembanden of in de luchtwegen (larynx of trachea papillomen) veroorzaken.1,3,4 De eerste verschijnselen of symptomen van kanker of genitale wratten door HPV-infecties kunnen zijn:
De symptomen van wratten op de stembanden of in de luchtwegen kunnen langdurige heesheid of ademhalingsproblemen zijn.5
Voor mannen en vrouwen zijn er twee dingen die je kunt doen om je te beschermen tegen de gevolgen van HPV: vaccinatie of condoomgebruik tijdens de seks. Daarnaast hebben vrouwen de mogelijkheid om deel te nemen aan bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker.
Vanaf 2022 worden naast meisjes ook jongens in het jaar dat ze 10 worden een gratis HPV-vaccinatie aangeboden via het Rijksvaccinatieprogramma. Het vaccin in het Rijksvaccinatieprogramma bestaat uit twee inentingen waar een half jaar tussen zit. De vaccinaties worden gegeven door de GGD of een Centrum voor Jeugd en Gezin. Dat verschilt per regio.
Ook op latere leeftijd kan vaccinatie je beschermen tegen HPV. Er zijn drie verschillende vaccinaties tegen infectie met het virus beschikbaar. Ze zijn rond de 90% effectief tegen HPV-typen waartegen het vaccin beschermt.2 Lees hierover meer op Wat kun je tegen HPV doen?
Voor een compleet overzicht, zie Bijsluiters HPV-vaccins (RIVM).
Alle vrouwen tussen de 30 en 60 jaar worden uitgenodigd om een uitstrijkje te doen voor het baarmoederhalskanker bevolkingsonderzoek.
Ook kan een condoom bescherming bieden tegen besmetting. Toch beschermt deze niet volledig. Het virus kan ook overgedragen worden via de huid van je handen en vingers.1
Meer informatie over wat jij kunt doen lees je hier.
Bij ongeveer 10% van de vrouwen die deelnemen aan het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker, ongeveer 45.000 vrouwen per jaar, wordt het virus gevonden.2
1 RIVM, HPV Rijksvaccinatieprogramma, geraadpleegd april 2022
2 RIVM, HPV, geraadpleegd aug 2021
3 Gezondheidsraad, Vaccinatie tegen HPV, geraadpleegd aug 2021
4 Soa Aids NL, Wat weet je over deze SOA?, geraadpleegd april 2022
5 RRP.nu, Symptomen larynxpapilloom, geraadpleegd feb 2022
